آجر قرمز یکی از محبوب‌ترین انواع آجر است که در ساخت سازه و بیشتر از همه در ساخت نمای ساختمان از آن استفاده می‌کنند. این آجر را از مواد طبیعی قالب‌زده و در دمایی در حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد پخت می‌کنند. وجود اکسید آهن در خاک سیلیکاتی و شیوه پخت مناسب باعث می‌شود تا این نوع آجر رنگی قرمز و زیبا پیدا کند. آجر قرمز مزایا و کاربردهای مخصوص به خود را دارد که می‌تواند از سایر آجرها متمایز شود. در این مقاله سنگاج به بررسی ویژگی‌های آجر قرمز و تفاوت آن با سایر آجرها، خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های آجر قرمز
آجر قرمز از خاک رسد تهیه می‌شود و وجود اکسید آهن در آن باعث شده تا رنگ قرمزی داشته باشد. این اجر دانه‌بندی خاصی دارد و شدت این دانه‌بندی باعث می‌شود تا آجر تنوع بالایی پیدا کند. ترکیب به‌کاررفته در این آجر باعث شده تا نسبت به رطوبت و آلودگی مقاومت خوبی از خود نشان دهد و به همین سبب، بسیاری از مهندسان از آن در ساخت نمای ساختمان استفاده می‌کنند. همچنین، به دلیل آنکه از مواد طبیعی ساخته می‌شود سازگاری بالایی با محیط‌زیست داشته و در معمارهای بیوفیلیک و پایداری از آن می‌توان استفاده کرد.
یک نوع دیگر آجر قرمز دارای پودر سنگ شیل میکرونیزه است که به جای خاک رس از آن استفاده می‌کنند. در این حالت، وزن و استحکام آجر قرمز افزایش پیدا می‌کند و میزان قرمزی آجر به درجه و دمای پخت این ترکیب وابسته است.
آجر نما نسوز قرمز
آجر نسوز قرمز با نام آجر سمیرم نیز شناخته می‌شود. این نوع آجر از سنگ سمیرم تهیه و تولید می‌شود و در طرح‌های انگلیسی و آمریکایی از آن بسیار استفاده می‌کنند. آجرنسوز از آنجایی که در دمای بالا در حدود ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ درجه سانتی‌گراد پخت می‌شود نسبت به حرارت مقاوم است. نصب آن به وسیله چسب یا ملات سیمان امکان پذیر است و به دلیل کیفیت بالایی که دارد به راحتی از نمای ساختمان جدا نمی‌شود. آجرنسوز قرمز همچنین به‌عنوان عایق سرما و گرما عمل می‌کند و باعث کاهش مصرف انرژی در ساختمان می‌شود.
تاریخچه آجر قرمز
اولین کشف اجرهای ساخت بشر به ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد. این آجرها در ترکیه امروزی یافت شده اند. این آجرها را از گل ساخته و به طور طبیعی توسط نور خورشید خشک کرده بودند. مصریان باستان نیز به ساختن آجرهای خشک شده در آفتاب از خاک رس و کاه معروف بودند.
امّا اولین آجرهای قرمز در چین پیدا شدند. در آسیا قدمت آجرها به ۴۴۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد. در منطقه چنگنوشان، چین، آجرهایی از خاک رس قرمز ساخته شده و در دمای بیش از ۱۱۰۰ درجه فارنهایت پخته شده بودند. این آجرها به عنوان کفپوش های داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شدند. پخت آجر در کوره به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد.
آجرهای قرمز در اروپا نیز رواج پیدا کرد و در قرن ۱۱ و ۱۲ از آجرکاری برای ساخت و ساز استفاده می‌کردند. اولین بار از آنها در رم استفاده کردند و به سرعت در کشورهای دیگر از جمله فرانسه، المان و انگلستان گسترش پیدا کرد. در دوران صنعتی انگلستان که از دهه ۱۷۶۰ میلادی آغاز شد، آجر به رنگ قرمز روشن تولید شد و به زودی جای سنگ را در ساخت و ساز گرفت. چرا که آجر قرمز در مه بیشتر دیده می‌شدند و باعث می‌شد مسافران در جاده‌ها در هوای نامساعد بتوانند ساختمان را بهتر ببیند و به آن برخورد نکنند.
آشنایی با انواع آجر قرمز
آجرهای قرمز دارای طیف رنگی روشن تا تیره هستند. دلیل تنوع رنگی موجود میزان اکسید آهن در خاک آجر و دمای کوره است. به خاطر دمای متفاوت کوره یا محل قرارگیری آجر در زمان پخت، آجر می‌تواند رنگی قرمزتر یا روشن‌تر داشته باشد. هر چند در کوره‌های صنعتی رنگ اغلب به‌صورت یکدست به دست می‌آید.
هر چه میزان اکسید آهن بیشتر باشد، آجر رنگی سرخ‌تر خواهد داشت. در حالت نسوز نیز می‌توان آجرهای قرمز را به چند دسته از جمله آجر نما قرمز، آجر لفتون و آجر حصیری قرمز تقسیم کرد.
آجر نسوز قرمز را نیز دسته بندی می‌کنند که در زیر به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
- آجر قرمز (Firebrick): از ماسه، خاک رس، آهک، اکسید آهن و منیزیم تشکیل می‌شود. این نوع آجر یکی قدیمی‌ترین آجرها است در ساخت سازه‌های مختلف از آن استفاده می‌کنند. در ساخت کوره، تنور و دیگ‌های صنعتی که نیاز به دمای بالا دارند، از این آجر استفاده می‌شود.
- آجر طبیعی قرمز: آجرهای طبیعی قرمز از خاک رسی که رنگ قرمز دارند، ساخته می‌شوند. از این نوع آجر در ساخت دیوار، کف و نمای ساختمان استفاده می‌کنند.
- آجر کلینکر قرمز (Clay Brick): آجرهای سفالی قرمز یکی از محبوب‌ترین انواع آجر هستند که در در ساخت دیوار، نما و کف به کار برده می‌شوند.
- آجر بلوک قرمز (Red Brick Block): آجر بلوک قرمز از جنس سفالی است امّا به صورت بلوک‌های بزرگ‌تر ساخته می‌شود و در دیوار چینی نقش موثری دارد.
- آجر نمای قرمز (Face Brick): آجرهای که به طور مخصوص برای نمای ساختمان تهیه می‌شود و رنگ آن از بالاترین کیفیت برخوردار است.
- آجر نمای دست ساز قرمز (Handmade Red Brick): این نوع آجر به شیوه‌های سنتی ساخته می‌شود و امروز در ساخت دیوارهای اصلی به کار برده نمی‌شود امّا به عنوان آجرهای دکوراتیو در ویلا و مکان‌های دیگر از آن استفاده می‌کنند.
کاربرد آجر قرمز
آجر قرمز در ساخت بخش‌های مختلفی از ساختمان استفاده می‌شود:
- به دلیل مقاومت حرارتی بالا آجرنسوز قرمز در ساخت دیوارها استفاده می‌شود.
- ویژگی مقاومت در برابر فشار و سایش باعث شده در ساخت کف نیز به کار برده شود.
- مقاومت حرارتی باعث شده در ساخت کوره و تنور نیز از آجر قرمز استفاده کنند.
- ترکیب آجر قرمز با رنگ‌های دیگر جلوه‌ای زیبا ایجاد می‌کند و در طراحی داخلی نیز کاربرد دارد.
مقایسه آجر سفالی قرمز با آجر سیمانی
آجرها همیشه از خاک رس ساخته نمی‌شدند و گاهی در ترکیب آنها از پودر سنگ و سیمان نیز استفاده می‌شد. از نظر ترکیب و کاربرد آجر سفالی قرمز و آجر یا بلوک سیمانی تفاوت قابل توجهی دارند. یکی از این دو مصالح باید براساس نوع پروژه و کاربری ساختمان انتخاب شوند. اگر در هنگام تصمیم‌گیری متغیرهای صحیح در نظر گرفته نشوند، نتایج منفی به همراه خواهد داشت. به همین خاطر در این بخش به تفاوت آجر سفالی قرمز و آجر سیمانی می‌پردازیم.
هر دو آجر سفالی قرمز و سیمانی مصالحی قوی هستند. در برابر آتش مقاوم‌اند و طول عمر بالایی دارند. بااین‌حال به دلیل آنکه از مواد اولیه متفاوتی ساخته می‌شوند، خواص ساختاری آنها متفاوت است.
خاک رس را می‌توان با باریم، منگنز و سایر مواد افزودنی مخلوط کرد تا آجر دلخواه به دست آید. با افزودن اکسید آهن به آجر قرمز دست پیدا می‌کنیم. از طریق دیگر آجر سیمانی از شن و ماسه خرده شده یا سنگ‌دانه ساخته می‌شود و برای به‌دست‌آوردن محصولی با استحکام بالا نیازی به افزودن مواد مختلف نیست.
- آجرهای سیمانی نسبت به آجرهای قرمز مقاومت فشاری بالاتری دارند.
- سیمان طول عمر کمتری نسبت به آجر سفالی دارد. آجرهای سیمانی تا ۱۰۰ سال موثر و سالم هستند در حالی که آجرهای سفالی تا ۱۰۰۰ سال نیز عمر می‌کنند.
- آجرهای سیمانی بسیار ضد آب هستند؛ اما آجرهای سفالی اگر خلوص کافی نداشته باشند در محیط مرطوب به‌راحتی آسیب‌دیده و کپک می‌زنند.
- آجرهای سیمانی اگر با خاکستر بادی (fly ash) به جای سنگ‌دانه ساخته شوند نسبت به آجر سفالی با محیط‌زیست سازگارتر خواهند بود و CO2 کمتری منتشر می‌کنند.
- آجر قرمز سفالی از نظر معماری ظاهری زیباتر است.
- آجرهای سفالی ارزان‌قیمت‌تر هستند. بااین‌حال، هزینه ملات و ساخت و ساز آنها می‌تواند از آجر سیمانی بیشتر باشد.
تفاوت آجر قرمز با انواع دیگر آجر
اگر بخواهیم به تفاوت‌های اصلی میان آجرهای قرمز و سایر انواع آجر اشاره کردیم به طور خلاصه می‌توان گفت:
- رنگ: اشاره کردیم که آجر قرمز دارای طیف رنگی از روشن قرمز تا تیره است، با این حال رنگ اصلی آن قرمز شناخته می‌شود و با رنگ‌های سفید، قهوه‌ای، خاکستری و سیاه تفاوت دارد.
- مواد اولیه: آجرهای قرمز به صورت عمده از خاک رس تهیه می‌شود، سایر انواع آجر ممکن است از مواد دیگری مانند ماسه، سنگ آهک یا سیمان ساخته شوند.
- روش تولید: آجرهای قرمز در کوره‌ای با دمای بسیار بالا پخته می‌شود، آجرهای دیگر ممکن است به روش قالب‌گیری یا پرس تولید شوند.
- کاربرد: در بالا به کاربردهای آجر قرمز اشاره کردیم، با این حال اغلب از این آجر برای ساخت نما استفاده می‌کنند، در حالی که سایر آجرها در ساخت دیوارهای باربر یا طراحی کف به کار برده می‌شوند.
| ویژگی | آجر قرمز | سایر انواع آجر |
| رنگ | قرمز (طیفی از قرمز) | قهوه ای، خاکی، کرمی، سیاه، سفید و طیف وسیعی از رنگ‌ها |
| مواد اولیه | خاک رس | ماسه، سنگ آهک، سیمان |
| روش تولید | پخت در کوره | پخت در کوره، قالب گیری، پرس |
| کاربرد | بیشتر تزئینی | ساخت ساختار سازه |
نحوه انتخاب آجر قرمز با کیفیت
برای انتخاب آجر قرمز با کیفیت بالا باید به رنگ، شکل، سطح، وزن و میزان جذب آب آن دقت کنید. در بخش محصولات مجموعه سنگاج می‌توانید آجرهای قرمز لفتون، قزاقی، نسوز، سفال قرمز و نما را مشاهده کرده با توجه به نیاز پروژه خریداری کنید. مجموعه سنگاج همواره سعی دارد تا بهترین مواد و مصالح را در اختیار مشتریان خود قرار دهد. برای انتخاب آجر می‌توانید با مشاوران شرکت ما به شماره ۰۹۱۳۱۶۴۸۲۸۰ در تماس باشید.
.
رنگ یک آجر قرمز با کیفیت یکنواخت، یکدست و بدون لکه است. شکل و ابعاد هر یک از آنها دقیق و منظم بوده و سطحی صاف و یکدست دارند. وزن آجر باید متعادل بودن و بیش از حد سبک یا سنگین نباشد.
سخن پایانی
تفاوت آجرهای قرمز با دیگر آجرها در مواد اولیه سازنده، رنگ و شیوه پخت آنها است. آجرهای قرمز در انواع مختلفی ساخته می‌شوند و آجر نوع نسوز بیشترین کاربرد را در صنایع ساختمانی دارد. اغلب آجرهای قرمز را برای ساخت نما و کف استفاده می‌کنند در حالی سایر آجرها بیشتر در بخش دیوارچینی استفاده می‌شوند. قیمت آجر قرمز متفاوت است و با توجه به خلوص و نوع آن مشخص می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با کارشناسان سنگاج در تماس باشید.
سوالات متداول
- آجر سفالی قرمز چیست؟
آجرهای سفالی قرمز از ترکیب خاک رس، آب و سنگ‌دانه به وجودی می‌آیند و بیش از ده هزار سال است که در ساخت انواع ساختمان به کار برده می‌شوند.
- منشا آجر قرمز کجا بوده است؟
اولین آجرهای قرمز از خاک رس سرخ در چین در ۴۴۰۰ سال قبل از میلاد ایجاد شده اند.
- چرا آجرهای قرمز گران قیمت هستند؟
کیفیت آجر و مواد اولیه قیمت نهایی آجرهای قرمز را مشخص می‌کند و گاهی می‌توانند هزینه بالایی داشته باشند.
- آیا آجر سفید بهتر از آجر قرمز است؟
آجرهای قرمز در کنترل گرمای خانه بهتر عمل می‌کنند، زیرا متخلخل‌تر هستند و به همین دلیل گرما را به راحتی به دام می‌اندازند و نسبت به آجر سفید عملکرد بهتری در این بخش دارند.
- آجر قرمز بهتر است یا سیمانی؟
آجرهای سیمانی نسبت به آجرهای قرمز مقاومت فشاری بالاتری دارند و نسبت به آب مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند.
- در مناطق سردسیر می‌توان از آجر قرمز استفاده کرد؟
بله آجر قرمز نسبت به دمای پایین و یخ‌بندان مقاوم است.
